Muzyka od zawsze
Być może czytając ten artykuł, słuchasz swojej ulubionej muzyki? W starożytnym świecie, podobnie jak dzisiaj, towarzyszyła ludziom w wielu dziedzinach życia: podczas zabaw, świąt, bitew, ceremonii. Dziś słuchamy jej m.in. w domu, galerii handlowej, u fryzjera. Słucha jej też chirurg przy stole operacyjnym lub kobieta wydająca na świat dziecko. Na czym polega jej siła oddziaływania na nasze codzienne życie?
Słuchanie muzyki, jak potwierdzają badania, ma znaczenie dla zdrowia psychicznego oraz fizycznego. Udowodniono także jej funkcję dla życia społecznego. Przyjrzyjmy się bliżej badaniom, które pokazują, że każdy rodzaj muzyki stymuluje pozytywnie mózg, nie tylko muzyka klasyczna. Początkowe badania przeprowadzone na Uniwersytecie Stanford, wykorzystujące klasyczne brzmienia dowiodły, że słuchanie Mozarta, czy Beethovena, zmienia biochemię mózgu. Innymi słowy, aktywowane są obszary odpowiedzialne za odczuwanie przyjemności, tzw. układ nagrody. Badania przeprowadzili prof. Vinod Menon oraz prof. Daniel Levitin. W mózgach badanych nastąpiło pobudzenie powiązanych ze sobą struktur, produkujących dopaminę oraz noradrenalinę i opioidy. Dopamina jest głównym neuroprzekaźnikiem, regulującym funkcje układu nagrody. Dodatkowo doszło do fizjologicznego pobudzenia, którego efektem było uczucie relaksu, spadku napięcia oraz wyrównania ciśnienia. Kolejne badania naukowe dowiodły, że każda lubiana i preferowana przez nas muzyka podobnie oddziałuje na nasz mózg. Ten eksperyment został przeprowadzony przez dr Robin Wilkins z University of North California.
Ulubione piosenki zwiększają pobudzenie danych struktur i powodują silne przeżycia związane z osobowością oraz pamięcią epizodyczną. Za pamięć epizodyczną oraz emocjonalną odpowiada pobudzony hipokamp.
Muzyka dla zdrowia
Z kolei na Uniwersytecie w Helsinkach w 2018 roku dowiedziono, że muzyka pomaga w terapii demencji i alzheimera. Słuchanie muzyki przez osoby starsze pomaga w przywracaniu wspomnień. Wykorzystywana jest także w leczeniu skutków udarów, przewlekłych migren oraz w leczeniu stresu pourazowego. Odgrywa także istotną rolę we wzmacnianiu odporności organizmu. Zatem największą aktywność mózgu powodują konkretne utwory, które lubimy, a nie ogół gatunku. Mózg reaguje bardzo szybko na znajome utwory. Neuronaukowiec Valorie Salimpoor twierdzi, że oddziaływanie muzyki na ciało i umysł, można porównać do działania narkotyków. Odczuwane emocje towarzyszą znanym uczuciom- miłości, pożądania lub seksualnego spełnienia. Jak mówi stare przysłowie "muzyka łagodzi obyczaje", ale pomaga znosić ból. Odtwarzana jest czasem kobietom przy porodach i chorym na nowotwory.
Muzyka wpływa na nastrój. Jeśli czujemy się przygnębieni, włączamy ją często, by lepiej się poczuć. Gdy tworzymy: piszemy, malujemy, szyjemy, w tle słychać ulubione brzmienia. Jest dobrym sposobem do pobudzania kreatywności i twórczych mocy. Dzięki muzyce słuchanej już od życia płodowego można zauważyć późniejszy, lepszy rozwój dziecka. Przyszłe mamy wiedząc to, słuchają w ciąży muzyki relaksacyjnej. Naukowcy potwierdzają, że gdy nienarodzone dziecko słucha melodyjnych brzmień, będzie miało to wpływ na jego IQ. Następnie wychowywanie dziecka w duchu muzycznym, ma nieoceniony wpływ na rozwój emocjonalny, społeczny i motoryczny. Muzyka ma istotne znaczenie również w życiu nastolatków, przeżywających duże zmiany. W czasie, gdy rozmyślają m.in. na temat wartości, przyszłości oraz swojej seksualności. Muzyka pozwala młodzieży samoregulować trudne emocje oraz redukować stres. Pomaga budować swoją tożsamość i indywidualność.
Więzi międzyludzkie
Muzyka pełni jeszcze jedną ważną funkcję- socjalizacyjną. Jest ona istotna dla każdej grupy osób, począwszy od przedszkola po grupy seniorów. Wspólne śpiewanie na przedstawieniu, meczu, koncercie lub wieczorku zapoznawczym, tworzy więzi międzyludzkie. Człowiek jako istota społeczna ma potrzebę przynależności do swojej grupy. Dlatego wspólny śpiew lub słuchanie muzyki, daje poczucie zadowolenia i przyjemności. Dzieci słuchające muzyki, jak potwierdzili Finowie, wykazują zadowolenie w każdej dziedzinie życia. To samo można by powiedzieć o dorosłych. Podsumowując, jakie korzyści niesie słuchanie ulubionej muzyki? ; m.in. rozwój i poprawę funkcjonowania mózgu, odprężenie, redukcję stresu, przeciwdziałanie depresji, rozwój więzi międzyludzkich, uodpornienie organizmu, pomoc w rozwoju dzieci i młodzieży. Zatem Depeche Mode, Mozart, Rihanna czy Metalica?